W poszukiwaniu pewności, czyli o samoudręczeniu matematyki

W poszukiwaniu pewności, czyli o samoudręczeniu matematyki

Dnia 21.01.2020 klasa 2bs wysłuchała wykładu przygotowanego przez p. Jacka Sokulskiego pt: ”W poszukiwaniu pewności, czyli o samoudręczeniu matematyk”. Podczas wykładu uczniowie poznali sylwetki różnych matematyków oraz dowiedzieli się o ich wpływie na współczesną matematykę.
Poznawanie rozpoczęli od Arystotelesa i stworzonej przez nich kosmologii, następnie Euklides i jego ponadczasowe Elementy. Ostatnim ze starożytnych poznanych przez młodzież był Eubulides i paradoks kłamcy.
W XVII w. odbyła się rewolucja naukowa, której częścią był m.in. Newton, na którego grobie wyryto epitafium: „Naturę i jej prawa ciemność spowijała; Bóg rzekł: „Niech będzie Newton!” I światłość się stała.” Wtedy też zaczęto dostrzegać pewne problemy z nieskończonością. Jako jeden z pierwszych próbował je rozwiązać Georg Cantor, który opisał teorię zbiorów, wprowadzając takie pojęcia jak: równoliczność zbiorów oraz wskazał w jaki sposób można tworzyć różnoliczne zbiory nieskończone.
Kiedy już wydawało się, że wszystko dobrze się „układa” matematykę dosięgła klątwa Eubulidesa, powstało wiele kolejnych paradoksów takich jak: paradoks Russella, paradoks Richarda, paradoks Berry’ego, paradoks Grellinga, a wszystkie one poruszają problem samoodniesienia. W tym czasie zaczęły powstawać też nowe koncepcje jak np. geometria nieeuklidesowa, czyli zaczęto się zastanawiać, co by się stało, gdyby zmienić aksjomaty (a dokładnie V postulat Euklidesa o równoległości prostych) i spróbować zbudować teorię w oparciu o te nowe postulaty. 
W tym duchu powstały “Proncipia mathematica” dzieło Russela i Whitheada, chodziło przed wszystkim o wyeliminowanie założeń prowadzących do paradoksów powstających, gdy dopuszczamy zdania mówiące o sobie samych. Rozwiązaniem okazało się twierdzenie Godla. Wykład pozwolił uczniom poczuć czym zajmuje się matematyk poza murami szkoły. Prezentacja była wzbogacona o przykłady obrazów Magnusa Eschera, który w swej twórczości często inspiruje się matematyką oraz kształtami niemożliwymi, bo matematyka to sztuka.